Ông Szymon Holownia ngày 13/11 nhận 265 phiếu ủng hộ,ênminhthânEUgiànhghếquyềnlựcsốbundesliga đánh bại đối thủ Elzbieta Witek, giành 193 phiếu, và trở thành tân Chủ tịch Hạ viện Ba Lan. Holownia là ứng viên của liên minh đối lập thân Liên minh châu Âu (EU) do Liên minh Dân sự của cựu lãnh đạo EU Donald Tusk dẫn đầu, còn Witek là đại diện của đảng cầm quyền Luật pháp và Công lý (PiS).

Chủ tịch Hạ viện là vị trí quyền lực số hai tại Ba Lan theo hiến pháp, sẽ trở thành lãnh đạo đất nước trong trường hợp tổng thống qua đời.

"Sau cuộc bỏ phiếu này, không ai có thể nghi ngờ việc có một phe đa số tại quốc hội đã sẵn sàng tiếp quản quyền lực", ông Holownia phát biểu. Ông Holownia từng là người dẫn chương trình truyền hình, sau đó thành lập đảng Poland 2050. Poland 2050 ngày 10/11 ký thỏa thuận liên minh với phe thân EU của ông Tusk.

Tại Thượng viện Ba Lan, ứng viên Malgorzata Kidawa-Blonska của phe thân EU cũng được bầu làm chủ tịch.

Động thái diễn ra gần một tháng sau khi Ba Lan tổ chức bầu cử quốc hội. PiS nhận được nhiều phiếu nhất, giữ 194 ghế, nhưng không đủ đa số để lập chính phủ. Liên minh Dân sự về nhì nhưng đã liên kết với hai đảng trung dung để có 248 ghế trong tổng số 460 ghế quốc hội. Ông Tusk cam kết sẽ khôi phục quan hệ tốt đẹp với EU, vốn đã đi xuống kể từ khi PiS lên nắm quyền năm 2015.

Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda ngày 13/11 tuyên bố ông sẵn sàng hợp tác với các tân nghị sĩ, đồng thời ca ngợi liên minh với PiS vì 8 năm "cầm quyền tốt đẹp". Thủ tướng Mateusz Morawiecki của đảng PiS cùng ngày nộp đơn từ chức để bắt đầu quá trình chuyển giao quyền lực.

Tổng thống Duda tối 13/11 đề cử Morawiecki làm ứng viên thủ tướng, tin rằng ông sẽ có được sự ủng hộ cần thiết. Ông Morawiecki có 14 ngày để soạn và trình bày cụ thể chương trình nghị sự của mình trước quốc hội.

Nếu giành đa số phiếu tại Hạ viện để vượt qua bỏ phiếu tín nhiệm, ông Morawiecki sẽ thiết lập chính phủ mới, điều mà giới phân tích cho rằng gần như không thể xảy ra. Trong trường hợp này, quốc hội Ba Lan sẽ đề cử ứng viên mới. Liên minh thân EU đã sẵn sàng để đưa ông Tusk lên làm thủ tướng, nhưng họ cần phải chờ nỗ lực của ông Morawiecki thất bại.

"Đây là tình huống chưa từng có trong hơn 30 năm lịch sử dân chủ của Ba Lan", nhà xã hội học Stanislaw Mocek, hiệu trưởng Đại học Collegium Civitas ở thủ đô Warsaw, nói.

Như Tâm(Theo Reuters, AFP)